Oriënteren, activeren, en dan aan de slag

Iemand die nu al ervaring heeft met deze trajecten, is Alda Verbeek van de Witte Hoeve, die deel uitmaakt van het Psychiatrisch Centrum Sint-Hiëronymus. De Witte Hoeve is er voor mensen met een psychische kwetsbaarheid: een depressie, burn-out of verslavingsproblematiek. Mensen kunnen aangemeld worden door VDAB, een Centrum voor Geestelijke Gezondheidszorg, of kunnen gewoon zelf de stap zetten. 

Maatschappelijke én persoonlijke winst 
Alda vindt het een goede zaak dat het decreet binnenkort in werking treedt: “De regelgeving zal ervoor zorgen dat de sectoren werk en zorg nog beter met elkaar samenwerken. Wij proberen dit al 15 jaar zo goed mogelijk vorm te geven. Het is goed dat deze manier van werken nu vastgelegd wordt in een regelgeving.” Alda benadrukt graag het belang van de activeringstrajecten en werkateliers: “Vroeger zeiden ze tegen iemand met een psychisch probleem wel eens: wacht maar tot je volledig hersteld bent voor je weer gaat werken. Maar wij zijn ervan overtuigd dat werken in een activeringstraject altijd een vooruitgang betekent, zowel op persoonlijk als op maatschappelijk vlak. Het is ook tijdswinst, omdat men werkervaring opdoet en sneller herstelt wanneer er weer structuur in de dag van de cliënt zit. Daarom zie ik het decreet als een bevestiging van wat wij al heel lang ervaren.” In de Witte Hoeve kunnen cliënten bijvoorbeeld op een aangepast tempo leren brood bakken, fietsen herstellen, metaal bewerken of dieren verzorgen. Op die manier krijgen ze een idee van welke richting ze later eventueel kunnen nemen. 
“Vanaf de zomer zullen we een vergoeding ontvangen voor de begeleiding die we geven in het kader van een activeringstraject”, zegt Alda. “Daarvoor moesten we tot nu toe rekenen op de goede wil van onze moederorganisatie en op projectsubsidies van de provincie. Elke financiële steun voor die begeleiding is welkom, dus de extra subsidie vanaf de zomer is mooi meegenomen. Iedereen heeft immers recht op arbeid, dat staat zo in de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens.” 
Het werk- en zorgdecreet biedt een basis voor activeringstrajecten, een aanbod van arbeidsmatige activiteiten en trajecten voor maatschappelijke oriëntatie. De eerste twee krijgen vorm in het uitvoeringsbesluit bij het werk- en zorgdecreet. De trajecten voor maatschappelijke oriëntatie worden gekoppeld aan het decreet lokaal sociaal beleid en krijgen voortaan de naam ‘onthaaltrajecten voor mensen met een advies niet-toeleidbaar’. 

Activeringstrajecten 
De activeringstrajecten duren maximum 18 maanden. Mensen met medische, mentale, psychische, psychiatrische en/of sociale (MMPPS) problemen krijgen werken zorgbegeleiding aangeboden. De bedoeling is dat ze daarna weer in een betaalde job aan de slag kunnen, al dan niet met ondersteuning. De begeleiding wordt uitgetekend in een trajectplan, door de persoon in kwestie samen met een casemanager Werk en een casemanager Zorg. Een casemanager Zorg kan iemand van het OCMW, een CGG of andere organisatie zijn die opgenomen is in het decreet. Het casemanagement Werk zal opgenomen worden door GTB (gespecialiseerde trajectbegeleiding). De eerste activeringstrajecten starten op 1 juli. 

Arbeidsmatige activiteiten 
Het uitvoeringsbesluit geeft ook vorm aan een tweede aanbod: arbeidsmatige activiteiten (AMA). Bij arbeidsmatige activiteiten gaat het om niet- betaalde bezigheid voor mensen tussen 18 en 65 jaar met een MMPPS-problematiek die geen betaalde job aankunnen. Die activiteiten starten ook op 1 juli. Maatschappelijke oriëntatie De trajecten maatschappelijke oriëntatie worden niet uitgevoerd op basis van het werk- en zorgdecreet. Het doel van deze trajecten is hetzelfde als het doel van het ‘geïntegreerd breed onthaal’ (samenwerkingsverbanden tussen OCMW, CAW en diensten maatschappelijk werk van de ziekenfondsen). Daarom worden deze trajecten daaraan gekoppeld en krijgen ze als naam ‘onthaaltrajecten voor mensen met een advies niet-toeleidbaar’. Mensen met een MMPPS-problematiek die geen betaald werk kunnen doen, worden in deze trajecten toegeleid naar de gepaste zorg of arbeidsmatige activiteiten.
Meer gedetailleerde info over het decreet? Kijk op www.departementwvg.be/ werk-en-zorgdecreet.