'Mensen hebben verbondenheid nodig. Zorg alleen volstaat niet.'

Een professioneel aanbod van kwaliteitsvolle, goede zorg is nodig in een maatschappij waarin iedereen meetelt, ook de meest kwetsbaren. Maar voor een echte warme samenleving is er meer nodig, vindt Geertrui Vandelanotte van BurgersAanZet en coördinator van vrijwilligersorganisatie Lus vzw. “Om je echt goed te voelen en een kwaliteitsvol leven te kunnen leiden, heb je ook een netwerk nodig, anderen waarmee je je verbonden voelt. Sommige mensen zijn hun hele leven patiënt of cliënt, en worden voortdurend vanuit die rol aangesproken. Iedereen verlangt ernaar een mens te kunnen zijn met eigen talenten en sterktes. Goede zorg alleen is niet genoeg. Er wordt ingezet op vermaatschappelijking van de zorg: zorg die zoveel mogelijk geïntegreerd wordt in de samenleving en die meer op maat gebeurt. Maar daarnaast is er ook oprechte betrokkenheid nodig.”

Expertise bundelen en ter beschikking stellen

In 2018 startte BurgersAanZet op vraag van toenmalig minister voor Welzijn, Volksgezondheid en Gezin Jo Vandeurzen. Vijf vrijwilligersorganisaties, die een jarenlange expertise delen in krachtgericht en netwerkversterkend werken met en voor burgers, sloegen daarvoor de handen in elkaar: ArmenTekort, DOMO vzw, Eigen Kracht Centrale, Lus vzw en Magenta. Het samenwerkingsverband krijgt een werkingssubsidie van 150.000 euro per jaar.

“Met BurgersAanZet willen we de expertise die we hebben bundelen en ter beschikking stellen van burgers, organisaties, lokale besturen en het middenveld”, vertelt Geertrui Vandelanotte. “Daarom hebben we een actieplan opgesteld, met concrete acties rond vier streefdoelen.”

“Ten eerste willen we ervoor zorgen dat mensen weten dat er naast zorg ook initiatieven bestaan die voor verbinding en betrokkenheid zorgen, en dat ze daar een beroep op kunnen doen. Vaak gaat het om lokale, informele initiatieven. Met lokale besturen willen we bekijken hoe we die initiatieven meer ruchtbaarheid kunnen geven.”

“Ten tweede stelden we vast dat er al heel veel mooie initiatieven zijn, maar dat de meest kwetsbare mensen niet altijd de weg daarnaartoe vinden. Organisaties zijn hier vaak zelf zoekend in. We willen ze ondersteunen om hun werking toegankelijker en diverser te maken, opdat ze ook een diverser publiek aantrekken.”

“Ten derde zien we dat veel mensen bereid zijn om vrijwilligerswerk te doen en zich graag willen inzetten voor anderen. Maar om vrijwilligers aan te trekken, is de manier waarop je ze uitnodigt heel bepalend. Vaak proberen organisaties vrijwilligers te engageren door hen aan te spreken rond specifieke noden. Een woonzorgcentrum zoekt bijvoorbeeld vrijwilligers om rolstoelen te helpen duwen. Op zich is daar niks mis mee, maar vrijwillig engagement kan veel sterker zijn als het vertrekt vanuit de talenten van mensen, van vrijwilligers. Samen met organisaties willen we bekijken hoe ze vrijwilligers best aanspreken en aantrekken.”

“Tenslotte willen we burgers goesting geven om nieuwe initiatieven op te zetten die voor verbinding kunnen zorgen. Hiaten in het bestaande aanbod kunnen een aanleiding zijn om nieuwe initiatieven uit de grond te stampen. Als burgers bijvoorbeeld constateren dat er heel wat eenzaamheid is in hun wijk en daar iets aan willen doen, kan BurgersAanZet hen ondersteunen en handvatten aanreiken. Met lokale besturen kunnen we dan bekijken welke rol zij daarbij kunnen spelen. Lokale besturen zijn vaak bereid om goede burgerinitiatieven mee te faciliteren.”

Groeien vanuit de praktijk

Op dit moment bestaat BurgersAanZet uit vijf partners, maar volgens Geertrui Vandelanotte kunnen andere organisaties nog aansluiten. “We zijn een open netwerk. Als een organisatie met veel expertise ons wil versterken, kunnen we dat alleen maar toejuichen. We zijn redelijk klein, en we beseffen dat we niet direct heel Vlaanderen kunnen veranderen. Het is daarom zeker ook de bedoeling om onze samenwerking nog uit te breiden met andere partners.”

“BurgersAanZet is pas sinds een goed jaar gestart. Hoewel we ambitieus zijn, zien we onszelf ook als een proeftuin, een experiment. Onze vijf organisaties groeiden allemaal sterk vanuit de praktijk. Ook met BurgersAanZet willen we de kans krijgen om dingen uit te proberen en samen met burgers, organisaties en lokale besturen te ondervinden wat werkt opdat mensen beter ingebed worden in hun buurt”, besluit Geertrui Vandelanotte.