Op pad met opbouwwerker Katleen Caymax

“Je kan om verschillende redenen op huisbezoek gaan. Als je als opbouwwerker actief bent in een buurt, ga je op verkenning in de buurt en kijk je naar wat goed en minder goed loopt. Wanneer je in opdracht van een armoedevereniging langsgaat is het belangrijk om mensen te leren kennen en drempels weg te halen om je werking bekend te maken. Tijdens een individueel gesprek zijn mensen meer op hun gemak in hun vertrouwde omgeving. Opbouwwerkers werken participatief met groepen, maar je kan niet zomaar starten. Het is mijn ervaring dat je eerst naar de mensen toe moet gaan.”

In een vorig project had Katleen de opdracht verdoken armoede op te sporen. Een moeilijke, maar belangrijke opdracht. “Soms zijn er signalen, zoals energierekeningen die niet betaald geraken of leerkrachten die iets opvangen via de kinderen. Op zo’n moment kan een huisbezoek helpen. Via een babbel ga je de vragen of problemen achterhalen. Dat kan ook preventief. Stel jezelf voor in een positieve sfeer. Wanneer mensen je al kennen, zullen ze eerder de stap naar hulp zetten als er echt een probleem opduikt. Ik heb het zelden meegemaakt dat iemand boos werd omdat ik langskwam en vroeg hoe het ging.”

Als je dingen opmerkt, is het de opdracht om signalen juist te interpreteren. “Je kan je niet op alle situaties voorbereiden en niet elk gelijkaardig signaal vraagt om dezelfde reactie. Wanneer je opmerkt dat het in huis bijzonder slordig of vuil is, kan dat een teken zijn dat er iets fout loopt. Maar als je mensen erover aanspreekt zou het best kunnen dat zij een goeie reden hebben of er gewoon andere prioriteiten op na houden. Ik raad collega’s aan om altijd het verhaal af te wachten. Dat neemt niet weg dat wanneer je je niet veilig zou voelen, je absoluut je gevoel moet volgen en bijvoorbeeld niet binnengaan.”

Katleen gelooft heel erg in huisbezoeken. “Mensen zijn in hun eigen leefomgeving meer op hun gemak. Ik leid momenteel vrijwilligers op in een project rond buurtgerichte zorg in samenwerking met het OCMW. Vrijwilligers gaan langs bij ouderen, geven info en vangen signalen op. Proactief mensen opzoeken om onderbescherming te voorkomen. Het is trouwens geen slecht idee om de kunst en de ethiek van het huisbezoeken afleggen mee in de opleidingen te steken voor allerlei hulpverleners.”

Voor meer info over de tool voor hulpverleners die huisbezoeken afleggen, kan je terecht bij Freya Ponteur van Hogent.