welzijn & zorg

'Inspectieverslagen kan je niet gebruiken zoals Tripadvisor'

Zorginspectie en openbaarheid
31.08.2018
Foto's
Jan Locus

Zorginspectie inspecteert heel het jaar door de kwaliteit van zorg in kinderopvang, ziekenhuizen, woonzorgcentra, … Iedereen kan de inspectieverslagen inkijken. Hoe gaat dat precies in zijn werk?  

"Openbaarheid van bestuur is een speerpunt van de Vlaamse overheid én van Zorginspectie”, zegt Murielle Van Imschoot van Zorginspectie. “Al onze inspectieverslagen kunnen opgevraagd worden door burgers. Nu gebeurt dat vooral passief: mensen kunnen verslagen opvragen via e-mail. Wij behandelen hun vraag zo snel mogelijk: binnen de 15 dagen ontvangen ze de gevraagde verslagen, maar meestal kan dat veel sneller.” 

Actieve openbaarheid 
“In de toekomst willen we verslagen ook actief openbaar maken”, vervolgt Murielle. “Mensen kunnen inspectieverslagen dan zelf zoeken en downloaden uit onze databank. Nu is dat al mogelijk voor verslagen van het toezicht op het zorgtraject voor internistische patiënten in de algemene ziekenhuizen, verslagen over het systeemtoezicht in algemene ziekenhuizen en toezichtsverslagen rond vrijheidsbeperkende maatregelen in de kinderpsychiatrie.” 
“De vraag naar openbaarheid en transparantie neemt toe”, zegt Murielle. “Burgers worden mondiger en zijn soms ongeduldig. We zijn het intussen gewend dat alles wat we bestellen via het internet direct geleverd wordt. Daarom streeft Zorginspectie naar actieve openbaarheid.”

Voorbereidend traject 
“Technisch komt daar heel wat bij kijken”, zegt Elleke Van Stichel van Zorginspectie. “We screenen alle inspectieverslagen die opgevraagd worden op gevoelige gegevens rond privacy. Persoonsnamen, medische gegevens van patiënten en dergelijke worden geanonimiseerd vooraleer we verslagen bezorgen. Als we overstappen naar actieve openbaarheid, moeten de verslagen die online staan al op voorhand gescreend worden, of moeten onze inspectieverslagen op een andere manier worden opgemaakt.” 
Murielle knikt. “De overstap naar actieve openbaarheid zal stapsgewijs gebeuren. We willen bijvoorbeeld eerst de inspectieverslagen van woonzorgcentra actief openbaar maken, vervolgens die van kinderopvang. Verslagen van kinderopvang worden trouwens het vaakst opgevraagd: van de 1.724 verslagen die we afgelopen jaar bezorgden, waren er 858 van kinderdagverblijven of onthaalouders.”

Momentopname 
Betekent dit dat burgers gemakkelijk de weg vinden naar Zorginspectie? “Ik denk dat dat nog beter kan”, zegt Murielle. “Actieve openbaarheid zal er wellicht wel voor zorgen dat het inkijken van verslagen nog beter ingeburgerd raakt. Maar ik denk ook dat niet iedereen inspectieverslagen wil inkijken. Maar Zorginspectie wil alle burgers wel de mogelijkheid bieden.” 
Zijn inspectieverslagen gemakkelijk te begrijpen? “Verslagen worden in eerste instantie niet geschreven voor burgers, maar voor de voorzieningen”, zegt Elleke. “Zij gaan ermee aan de slag. Daarom geven we mensen die verslagen opvragen ook altijd mee hoe ze zo’n verslag moeten lezen. Inspectieverslagen zijn altijd een momentopname; als je verslagen uit het verleden opvraagt, kunnen de tekortkomingen die daarin staan intussen zijn weggewerkt. Dat is immers de bedoeling van onze inspecties: dat voorzieningen betere kwaliteit van zorg leveren.”  
 “We stellen ons bij de overgang naar actieve openbaarheid zelf ook de vraag wat de houdbaarheidsdatum is van een inspectieverslag”, zegt Murielle. “Periodieke inspecties gebeuren bijvoorbeeld om de drie jaar. Moeten we de oude verslagen dan vervangen door de nieuwe? Of is het toch relevant om ook de oudere inspectieverslagen van een voorziening te publiceren? Hoe ver moet je dan terug kunnen gaan in de tijd? Die oefening zijn we momenteel aan het maken, en is ook sterk afhankelijk van de sector en het type inspectie.”

De beste service 
Weet Zorginspectie waar je moet zijn voor de beste kinderopvang of in welk ziekenhuis je beter niet binnen gaat? “Als ik de naam van een kinderdagverblijf ken omdat ik daar al veel klachten over las, vind ik dat meestal geen goed teken”, zegt Murielle. “Maar ik moet bekennen dat ik nog nooit verslagen heb opgevraagd van het ziekenhuis waar ik naartoe ga als ik iets aan de hand heb. Inspectieverslagen zijn maar één element om je keuze op te baseren, en zoals Elleke al aangaf is elk verslag een momentopname. Zorginspectie werkt niet zoals TripAdvisor, je kan onze verslagen niet op die manier gebruiken.” (lacht)  

Een neutrale visie
Kaat, moeder van twee kinderen, vroeg twee keer verslagen op over kinderopvang. “Toen ik voor mijn eerste kindje op zoek moest naar goede kinderopvang, vroeg ik de verslagen van vier kinderdagverblijven op. Ik wilde meer informatie over de pedagogische kwaliteiten van de opvangverblijven en wilde weten of de kindjes dagelijks vers eten kregen. Inspectieverslagen zijn neutraal en geven ook een zicht op hoe de opvang in het verleden functioneerde. Wij baseerden ons voor de keuze van onze crèche enerzijds op ons gevoel, maar daarnaast toch ook op de inspectieverslagen.”
“Op een bepaald moment had mijn zus problemen met de crèche van haar dochter. Daar gebeurden zaken die niet door de beugel konden en mijn zus diende een klacht in bij Kind en Gezin omdat gesprekken met de directie niets uithaalden. Door de verslagen op te vragen, konden we zien op welke manier de klacht werd opgevolgd.”
Kaat raadt iedereen aan om verslagen op te vragen: “De informatie die je krijgt is de perfecte aanvulling op de eigen vaststellingen en je gevoel tijdens een bezoek.”

Wil je inspectieverslagen van een bepaalde voorziening opvragen? Mail dan naar openbaarheid@zorginspectie.be.