gezondheid

Rechtkrabbelen na de crisis

Column Marleen Finoulst

Nu het einde van de pandemie in zicht is, wordt duidelijk dat de schade voor onze gezondheid groot is. Dat geldt niet alleen voor mensen die geveld werden door Covid-19 en kampen met langdurige klachten. Onzekerheid, lockdowns en beperkende maatregelen dwongen ieder van ons een jaar lang onze levensstijl aan te passen. Ook dat heeft een weerslag, zo blijkt uit diverse bevragingen uit binnen- en buitenland. 

Gevoelens van angst, depressie en eenzaamheid namen opvallend toe. Tele-Onthaal meldde tijdens de tweede en derde coronagolf een sterke stijging van het aantal meldingen van jongeren over psychische problemen, eenzaamheid en suïcidale gedachten. Het Riziv meldde een toename van 40% depressies en burn-out bij volwassenen. Veel mensen liepen op de toppen van hun tenen, soms met uitbarstingen van geweld in de opgelegde thuissituaties. Partners en kinderen kregen klappen. Politiediensten ontvingen meer meldingen van oudermishandeling, vooral afhankelijke ouderen waren slachtoffer. Het al dan niet volgen van de maatregelen en het geloof in complottheorieën zorgde voor een nooit eerder geziene tweespalt in families. Kortom, de pandemie ging ons niet in de kouwe kleren zitten. 


De helft van de bevolking werd geconfronteerd met coronakilo’s. Stress, thuiswerk, slapeloze nachten, gebrek aan beweging, maar ook de gestegen populariteit van bakken en kokerellen hebben daartoe bijgedragen. Sciensano noteerde een verdubbeling van het aantal personen dat meer dan acht uur per dag zittend doorbrengt. Er werd minder gesport en meer gesnackt tussendoor. Krachtsporters zagen hun spiermassa slinken als gevolg van het sluiten van fitnesscentra. Online fitnessplatformen die gestreamde trainingssessies aanbieden, kenden dan wel een fenomenaal succes, maar meestal tijdelijk. Door het sluiten van de scholen nam ook het aantal kinderen met overgewicht toe. 
Na anderhalf jaren worstelen met een onzekere toekomst, is het voor de meesten moeilijk om de knop gewoon om te draaien. Zolang de crisis duurt, schakelen mensen over op overlevingsmodus. Het kwam erop neer om niet besmet te raken en zo snel mogelijk gevaccineerd te worden. Meer dan 90% volgde dagelijks de coronacijfers in het nieuws. Heel wat mensen raakten een dierbare kwijt door Covid-19, anderen worstelen met de gevolgen van de infectie. Nu we dat vermaledijde virus stilaan achter ons kunnen laten, volgt de rekening. Velen maken voor zichzelf de balans op. Willen we terug naar de ratrace van voor de crisis? Gaan we weer iedere dag in de file staan? Hoe zit het met onze toekomst in deze onzekere wereld? Komt er nog een pandemie? Bergen we onze ambities maar beter op? Durven we nog een zaak starten? Rechtkrabbelen wordt een uitdaging van formaat. Neem de tijd om op adem te komen, misschien in een lagere versnelling. Kijk eens op de website checkjezelf.be van het Vlaams Instituut Gezond Leven. Je vindt er tips en getuigenissen over hoe je die mentale energie kan bijtanken. Een belangrijke daarbij is: wees niet te streng voor jezelf, het is oké als het even allemaal even niet meer lukt. Het komt goed.