'Eenvoudige zaken kunnen een mens doen opleven'

Zo was ze al meter van een project voor holebi’s van het Regenbooghuis in Brussel, en eind vorig jaar kroop ze zelfs met twee andere zeventigers in een helikopter om in het kader van het Hartenwensproject van S-Plus. “Met het Hartenwensproject willen we mensen in woonzorgcentra graag een klein luxemomentje gunnen”, steekt Chris van wal. “Vaak gaat het om kleine dingen, zoals een foto maken met de hele familie, uit eten gaan met de kinderen en de kleinkinderen, een dame blanche gaan eten op de Grote Markt in Brussel. Het zijn vaak eenvoudige zaken die de mensen doen opleven. Maar die helikoptervlucht was in ieder geval ook een leuke belevenis, zowel voor mij als voor de twee andere zeventigers, wiens wens eindelijk in vervulling ging.”

Lomme is niet enkel het boegbeeld van Hartenwens, maar daarnaast ook vrijwilliger bij Topaz, het dagcentrum van professor Wim Distelmans (zie De Essentie in Weliswaar februari-maart 2018), waar ongeneeslijk zieke patiënten verzorgd worden in de laatste fase van hun leven. “Dat doe ik ondertussen al twaalf jaar. Ik heb – samen met mijn zus – lang voor mijn moeder gezorgd toen die kanker kreeg. Op een bepaald moment werd ze terminaal ziek, en kwam er dagelijks een verpleegkundige langs die gespecialiseerd was in palliatieve zorgen. Die mensen zorgen op een prachtige manier, daar heb ik echt ongelooflijk veel respect voor. Na de dood van mijn moeder heb ik zelf de stap naar Topaz gezet. Ik ben daar vrijwilliger geworden om de mensen steun te geven in hun laatste dagen, zowel mentaal als fysiek. Eens een goeie knuffel geven, dat kan een mens opbeuren. Als je hen wil laten merken dat je er voor hen bent, hoeft dat niet altijd met zoveel woorden te gebeuren.”

Chris zal de laatste momenten van het leven van haar moeder niet licht vergeten. “Ze kon op het einde echt niet meer. Ze kon niet meer eten, en was erg vermagerd. Af en toe dronk ze nog iets. Op zondag ging ik bij haar op bezoek en nam ik een keer een flesje champagne mee. Ze lag dan in mijn arm, ik druppelde wat champagne op een zakdoekje en depte haar lippen ermee. Dat vond ze zo lekker! Op dat moment had ik het gevoel dat mijn mama een beetje mijn kind werd.  Ik pakte haar vaak vast, want ze had veel pijn. De dokter heeft dan beslist palliatieve sedatie toe te passen. Aan de ene kant stond mijn zus, aan de andere kant stond ik. Toen heb ik gehuild. Langs de ene kant van verdriet, maar ook van opluchting. Eindelijk was de pijn voorbij.”

Knuffels en aanrakingen lijken een rode draad in het gesprek wanneer het over zorgen gaat. “Ik ben nogal lichamelijk”, vertelt Chris. “Als iemand ongelukkig is, mag die in mijn armen huilen. Ik zal dan niets zeggen. Dat is ook waar in Topaz nood aan is: menselijke warmte. In tijden van personeelsschaarste ontbreekt het de professionele medewerkers soms aan tijd daarvoor, ondanks alle goede wil.” Veel vrijwilligers houden het geen twaalf jaar vol. Maar Chris blijft erg gemotiveerd om het te blijven doen, ook al heeft ze het nog steeds heel druk met theaterwerk. “Ik wil nog iets blijven betekenen in de maatschappij. Ik kan niet niets doen. Dat volhouden is voor mij geen opdracht, want ik doe het graag. Ik vind het waardevol dat mensen iets aan mij hebben. En ik ook: ik ben gelukkig omdat ik mensen kan helpen. Ik besta voor hen, en zij voor mij.”

Als jong meisje wilde Chris verpleegster worden, maar het liep anders: ze werd actrice. Dat ze binnenkort een opleiding EHBO volgt, ligt wel weer in de lijn van haar jeugddroom. “Ik vind dat iedereen dat zou moeten doen, zodat je weet wat je moet doen bij een ongeval in het verkeer of wanneer een voorbijganger op straat plots flauwvalt. Als je dan niet kan ingrijpen, sta je misschien wel machteloos toe te kijken hoe iemand sterft. Soms kunnen de eerste zorgen het verschil maken tussen leven en dood."

Tot slot benadrukt Chris graag nog hoe erg ze het personeel in de zorg bewondert. “Mijn schoonbroer verblijft in een woonzorgcentrum: het is schitterend hoe de jonge verpleegkundigen hem daar verzorgen. Ik bedankt hen ook regelmatig voor hun prima werk. Mijn schoonbroer heeft beginnende dementie, en soms gaat hij ‘dwalen’, op zoek naar zijn echtgenote. Daarom is het belangrijk dat ze hem bezighouden. In zijn professioneel leven was hij ingenieur-architect. Hij houdt nog steeds van tekenen en schilderen. Dus hebben ze hem papier en potloden gegeven zodat hij kan tekenen. Ik bedankte de jonge verpleegster omdat ze hier oog voor had. Ze antwoordde me dat dat voor haar vanzelfsprekend was. Ze is nog geen 26, en nu al een sublieme verpleegster! Hopelijk houdt ze het nog lang vol, want het is een zware job, die veel waardering verdient.”