welzijn & zorg

Een creatieve match

Op filosofische blind date met Rob en Hugo
3.04.2017
Foto's
Jan Locus / A. Soens

Rob Sips is doctoraatstudent filosofie en heeft net tien kilometer gefietst voor deze blind date. Hugo Matthysen hoeft weinig introductie voor al wie van fictie en humor houdt. Ook hij nam het stalen ros ter hand voor deze eerste ontmoeting met Rob voor het Te Gek!?-project.

Op het eerste zicht hebben ze weinig gemeen. Waarom ontmoeten ze elkaar? Daar zit Sven unik-id voor iets tussen. Hij is de bezieler van het Te Gek!?-project: ‘Ik trap gewoon door’. Eerder zorgde hij al voor doortrappende fietsen en linkte hij bekende koppen aan de campagne waarin ze fietsen versierden voor het goede doel. Ook deze keer wil conceptueel kunstenaar Sven psychoses weer onder de aandacht brengen. Dat doet hij door bekende kunstenaars en creatieve mensen op blind date te sturen met mensen met een psychosegevoeligheid, in de hoop dat ze elkaars creativiteit aanwakkeren om samen tot een kunstwerk te komen.

 

Rob is een van de 22 mensen met een psychosegevoeligheid die deelnemen aan het project. Zelf heeft hij vijf psychoses achter de rug en is hij twee keer opgenomen in het ziekenhuis. Waarom hij er nu mee naar buiten wil komen? Hij wil tonen dat mensen met een psychosegevoeligheid heel gewone mensen zijn die een doorsnee leven kunnen leiden. Hij voelt zich heel normaal, woont samen met zijn vriendin en heeft een job. “Ik functioneer en ben geen eeuwige patiënt”, zegt Rob.

Filosofen verbinden

Bij een eerste kennismaking vertelt Rob dan ook honderduit over zijn onderzoek. Vier jaar lang zal hij zich verdiepen in de manier waarop ervaringen kunnen gemeten worden via een smartphone–applicatie, om zo patronen te ontdekken bij mensen met een psychosegevoeligheid.

Er is dus toch een duidelijke link te vinden in de job van Rob. “De werkelijkheid is bijzonder complex op elk moment. Ik vraag me af hoe komt het dat we allemaal niet constant gek worden. We hebben geleerd om ons niet overal vragen bij te stellen en dingen aan te nemen. Bij mensen met een psychose valt die werkelijkheid uit elkaar. Ze krijgen wanen in een poging om de stukken weer bij elkaar te brengen”, legt Rob uit.

Daarmee is meteen de toon gezet. Ook Hugo Matthysen blijkt een studie filosofie achter de rug te hebben. En dat schept een band. Terwijl de filosofen van de ene kant van de tafel naar de andere flitsen, ontstaat er een consensus over de link én het verschil tussen psychose en filosofische theorieën.

“Een filosoof kan vrij nadenken maar ook terug uit de redenering stappen op het einde van de werkdag”, steekt Hugo van wal. “Hij redeneert en komt uit op theorieën, bijvoorbeeld over het bestaan van het concept tijd. Hij denkt na over de stand van de planeten en hoe alles samenhangt, maar als hij op zijn klok kijkt en het is etenstijd, neemt hij zijn jas en gaat hij gewoon naar huis.”

Voor mensen met een psychose klinkt hun hele redenering heel aannemelijk. “Ze kunnen haar niet meer loslaten, ook al spreken anderen hen tegen, ze gaan er mee door. Dat lijkt erg op wat filosofen in feite vaak doen wanneer ze nadenken over de werkelijkheid”, zegt Rob. “Tijdens de aanloop van een psychose zie ik heel veel linken en denk ik heel helder en rechtlijnig na. We zijn geneigd om verklaringen te zoeken, maar soms zijn die heel eenvoudig. Concepten bepalen hoe je de werkelijkheid ziet, psychologie mist soms de taal om het over psychoses te hebben, daar is de filosofie een handig hulpmiddel.”

Filosofen opereren in gesloten systemen, er zijn vaste regels binnen een denkexperiment. “Zo gaat dat ook met fictie”, gaat Hugo verder. “Je creëert een wereld met eigen regels en houdt je er ook aan. Een streng kader en enkele premissen, brengen ook beperkingen mee. Dat is soms een voordeel, zo evolueert een verhaal op een logische manier.” Hugo denkt wel dat zijn fictieve denken wordt aangescherpt door filosofie.

Na een uurtje filosoferen komt de hamvraag boven. Wat kunnen we samen creëren dat binnen het project past en mensen hopelijk ook willen kopen? Een filosofische theorie lijkt logisch na deze blind date, maar daar doen andere filosofen dan weer hun hele leven over. Gelukkig speelt Rob ook in een band en heeft hij geen gebrek aan ritme. Hugo ziet een geluidsopname wel zitten en ze spreken af deze ontmoeting als basis te gebruiken voor de gesproken fragmenten. Het idee is er, de contacten zijn gelegd en de kunstenaars zijn gelanceerd.

Wie biedt meer?

Het resultaat van dit artistieke proces en dat van de andere duo’s was te zien van 18 april tot 16 mei 2017 in zowel de Universiteitsbibliotheek Leuven (M – Museum Leuven), het Museum Dr. Guislain in Gent en het ModeMuseum in Antwerpen.

Op donderdag 18 mei 2017 om 19.30u werden de werken geveild in het Museum Dr. Guislain in Gent door het Internationale veilinghuis Christie’s.

22 kunstige duo's

Onder de vleugels van Panamarenko nemen deze kunstenaars deel: Naima Aouni, Jef Bertels, Lieve Blancquaert, Berlinde De Bruyckere, Rick de Leeuw, Jeroen De Pauw, Ilke De Vries, Griet Dobbels, Hugo Matthysen, Sophie Nys, Peter Rogiers, Stefan Serneels, Ief Spincemaille, Lize Spit, Piet Stockmans, Luc Tuymans, Wim Vandekeybus, Koen Vanmechelen, Willem Vermandere, Katrien Vermeire, Johannes Verschaeve, Raf Walschaerts en Marina Yee.

Voor meer info over de werken kan je een kijkje nemen op de website van het project: http://www.iktrapgewoondoor.be/