welzijn & zorg

Digitaal delen voor betere zorg

Vitalink ontsluit medische gegevens van 6 miljoen burgers
28.05.2017
Foto's
Jan Locus

De toekomst is digitaal. Die leuze hoor je steeds vaker. Ze geldt zeker ook voor medische gegevens. Vaccinaties, medicatieschema’s, resultaten van preventieve gezondheidsonderzoeken, de samenvatting van uw medisch dossier bij uw huisarts: ze worden veilig opgeborgen in digitale ‘kluizen’, waar alleen de patiënt zelf en zijn zorgverleners ze kunnen raadplegen. Voor Vlaanderen gebeurt dit in Vitalink.

"Vitalink bevat gegevens van meer dan zes miljoen Vlamingen. Dat is meer dan een verdubbeling tegenover 2015”, vertelt Dominique Dejonckheere, directeur ICT van het Agentschap Zorg en Gezondheid. Daarnaast zijn er vijf tot zeven keer meer updates en consultaties per maand. In maart 2017 waren er 1,5 miljoen updates en 2,4 miljoen consultaties, zowel door zelfstandige zorgverstrekkers als door ziekenhuizen. Dat is het resultaat van verschillende spelers die op zoek gaan naar synergieën en hun projecten zoveel mogelijk op elkaar afstemmen. “Eigenlijk zijn er vier betrokken partijen: de overheden, de zorgverstrekkers en zorgorganisaties, de patiënt en de softwareontwikkelaars”, aldus Dejonckheere. “Ze stimuleren elkaar om vooruitgang te boeken in de ontwikkeling van digitale systemen om medische gegevens op een veilige manier op te slaan, te delen en te ontsluiten. 4.619 huisartsen slaan ondertussen al gegevens op via Vitalink. Ook apotheken, ziekenhuizen en organisaties voor verpleegkundigen gebruiken Vitalink regelmatig. We hopen dat ook andere beroepsgroepen initiatieven nemen en mee aansluiten.”

Op schema

Digitalisering zal op termijn leiden tot een betere en efficiëntere zorg. Onder meer omdat zorg- en hulpverleners zullen beschikken over meer en betere informatie, op het juiste moment. Een van de interessante projecten in Vitalink is het systeem voor medicatieschema’s, waarvan er nu 250.000 gedeeld worden. “Technisch is het makkelijk om een medicatieschema te genereren. Het vergde wel een grote inspanning om zo’n schema door een ander softwarepakket correct en op dezelfde manier te laten interpreteren”, vertelt Dejonckheere. “Voor de verschillende groepen zorgverleners bestaan er zo’n twintig verschillende softwarepakketten. We zijn erin geslaagd al die programma’s te laten afstemmen op Vitalink.”

Toch bleek de samenwerking in de praktijk een complexe aangelegenheid: de arts geeft het medicatieschema in, maar wat is daarna de rol van de apotheker en de thuisverpleging? Het heeft geen zin dat huisartsen medicatieschema’s invoeren als er verder geen zorgverleners met die info werken. Samen met de andere regio’s wil de federale overheid nu verder bouwen op het systeem van de medicatieschema’s, waarvan Vitalink een van de basiscomponenten is. Dit is een van de projecten uit het actieplan eGezondheid. Het (opvolg)systeem zal niet alleen rekening houden met de voorgeschreven medicatie. Men wil ook opvolgen of de apotheker afgeleverd heeft wat er op het voorschrift staat en of de patiënt op zijn beurt de medicatie ingenomen heeft. Zorgverleners kunnen dan – naargelang hun rol – het medicatieschema verlengen, wijzigen, onderbreken of stopzetten. Wanneer een apotheker ook producten aflevert die zonder voorschrift verkrijgbaar zijn, kunnen die toegevoegd worden aan het schema. Op die manier kan een arts de behandeling van de patiënt beter evalueren, samen met de patiënt.

De stap naar de app

“Wij vinden het belangrijk dat de patiënt meer grip krijgt op zijn behandeling door hem zelf inzage te geven in zijn dossier”, zegt Dejonckheere. De meeste gegevens in Vitalink kunnen dan ook door de patiënt geraadpleegd worden. Momenteel kan dat met de Patient HealthViewer, een door de mutualiteiten ontwikkeld programma. Iedereen kan het downloaden en gebruiken met behulp van een elektronische identiteitskaart. In de nabije toekomst wordt dit veel gebruiksvriendelijker door een veilige webapplicatie die op termijn ook mobiel toegankelijk wordt. “Dat is goed nieuws voor de patiënt, die op elk moment zijn gegevens kan raadplegen. Wanneer een zorgverstrekker in het ziekenhuis nu aan de patiënt vraagt welke medicatie hij al neemt, is het antwoord van de patiënt in 60% van de gevallen fout. Dan kan het handig zijn dat je die gegevens mobiel kunt consulteren. Veel ziekenhuizen raadplegen nu ook al rechtsreeks het medicatieschema.”

“60% van de mensen antwoordt verkeerd op de vraag welke medicatie ze nemen. Het delen van medicatieschema’s in de eerste lijn en met de ziekenhuizen lost dit op.”

In de toekomst zal bijna alle relevante informatie uit de elektronische patiëntendossiers van de verschillende zorgberoepen gedeeld worden. Nu gaat het slechts om een samenvatting. Dan zal het ook mogelijk worden om alleen delen van een dossier te tonen, afhankelijk van de rol van de zorgverlener. Zo kan een verpleegkundige bijvoorbeeld alleen het deel over allergieën zien, terwijl een arts het volledige dossier raadpleegt. Vitalink is al gekoppeld met de ziekenhuisnetwerken en binnenkort sluiten ook de woonzorgcentra aan. Het kindrapport – het ‘boekje’ van Kind en Gezin – wordt ook digitaal raadpleegbaar op korte termijn. “Het zijn veel puzzelstukjes”, aldus Dejonckheere. “Vroeger stonden die allemaal los van elkaar, maar nu vallen ze steeds meer samen door een goede samenwerking tussen de verschillende partijen. Vanuit het buitenland kijken ze met grote interesse naar hoe we dit aanpakken. We mogen dus zeker trots zijn op Vitalink”, besluit Dejonckheere.

Meer weten? Kijk op www.vitalink.be